آداب و رسوم مازندران

موسیقی منطقی مازندران را می‌توان به چند بخش جداگانه تقسیم کرد.

۱ موسیقی مناطق مرکزی مازندران از ساری تا نوشهر:
موسیقی این مناطق بر پایه‌ی اصیل‌ترین و کهن‌ترین نغمه‌ها و ملودی‌های چوپانی مازندران شکل گرفته است و محور اصلی موسیقی این بخش از سوی پنج مقام آوازی وزین و پر قدمت یعنی طبری بلند، طبری کوتاه، کتولی بلند، میون کتولی و تعداد زیادی قطعه ساز چوپانی است.

۲- موسیقی علی‌آباد کتول:
ساختار موسیقی کتول متکی بر دو مقام آوازی با عنوان «هرایی کوتاه» و «هرایی بلند» است. سازهای این منطقه عبارت اند از: دوتار، سازی با منشاء ترکمنی و خراسانی، نی هفت بند، نی سنتی ترکمنی، دهل، شمشاد، کمانچه و سرنا.

۳- موسیقی گداری:
گدارها تیره‌ای از خنیاگرانند که از جاهای دیگر به ایران آورده شده‌اند. موسیقی گداری در واقع بیان ویژه‌ای از موسیقی مازندران است که با احساس، دانش و فرهنگ موسیقی قوم گدار عجین شده است.

 ۴- موسیقی خاور مازندران:
امروزه این نوع موسیقی در نواحی میان دو رود سازی تا کوهپایه‌های طبری زبان گرگان کاربرد دارد. مهم ترین ساز در موسیقی شرق مازندران دو تار است، هسته‌ی مرکزی موسیقی شرق مازندران دو مقام بزرگ هراتی است که ریشه در موسیقی ترکمنی و موسیقی شمال خراسان دارد.

۵- موسیقی باختر مازندران:

موسیقی این مناطق بین چالوس تا غرب نشتارود و تا گیلان گسترده است و بیش تر با نواهای چوپانی همراه است.

موسیقی مذهبی مازندران:
پیدایش اولین گونه‌های موسیقی مذهبی در قالب شبیه‌خوانی‌ها، مرثیه خوانی و نوحه‌ها که بیش تر توسط تعزیه‌خوان ها و مدّاحان کومش و مناطق مرکزی ایران به اجرا در می‌آمد به لحاظ بار اعتقادی و مذهبی مورد توجه مردم منطقه قرار گرفت. این احتمال قابل طرح است که برخی منظومه‌های موسیقیایی مازندران هم چون نجما، حیدربک و صنمبر تحت تاثیر موسیقی مذهبی شکل یافته و بسیای از ترانه‌ها در چهارگاه و سه‌گاه نیز از همین موسیقی متأثر شده.

خوراک های سنتی:

آغورمسما، ته چین، ترش ترو، دوپَتی، اسپناساک، آش کدو، ناز خاتون، اسفناج مرجی، کهی انار، قلیه، خورش آلو، مارغانه انار.