مازندران

استان مازندران با ۲۴۰۹۱ کیلو متر مربع مساحت و ۲۶۰۲۰۰۸ نفر جمعیت از استان‌های سرسبز شمال فلات ایران است و در کرانه دریای مازندران قرار دارد. این استان در غرب استان گرگان و مشرق استان گیلان می‌باشد و از جنوب با استان‌های سمنان، تهران، قزوین هم مرز است. دریای مازندران نیز مرز شمالی این استان را کاملاً دربر گرفته‌است.
تعداد ۱۵ شهرستان، ۳۶ شهر، ۳۸ بخش و ۱۰۴ دهستان در مازندران وجود دارد که ۴۳ درصد از شهرها در طول نوار ساحلی واقع شده‌اند.  مازندران تنها استانی است که با سه محور هراز، کندوان و سوادکوه با مرکز کشور مرتبط می‌باشد و چهار فرودگاه دشت ناز ساری، نوشهر، بیشه‌کلا بابلسر و رامسر ارتباط هوایی آن را با بقیه نقاط برقرار ساخته و راه آهن شمال یکی از شعبه‌های اصلی راه آهن سراسری نیز از آن عبور می‌کند. علاوه بر آن جاده ساحلی از رامسر تا بابلسر به طول ۲۲۰ کیلومتر با فاصله ۱۰ تا ۳۰۰ متر از کنار دریا می‌گذرد. استان مازندران با حدود ۲۴ هزار کیلومتر مربع مساحت بین ۴۷ دقیقه تا ۳۸ درجه و ۵ دقیقه عرض شمالی و ۵۰ درجه و ۳۴ دقیقه تا ۵۶ درجه و ۱۴ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است.
براساس آخرین تقسیمات کشوری این استان درحال حاضر با مرکزیت ساری دارای ۱۶ شهرستان به نام‌های آمل، بابل، بابلسر، بهشهر، تنکابن، چالوس، رامسر، سوادکوه، قائمشهر، محمودآباد، نکا، نور، نوشهر، جویبار و گلوگاه است و دارای۵۱ شهر،۴۴ بخش، ۱۱۳ دهستان و ۳۶۹۷  آبادی می‌باشد.

از نظر کشاورزی، مازندران یکی از مناطق مهم اقتصادی کشور به حساب می آید. در حدود۳۵۰۰۰۰هکتار از کل مساحت استان، زیر کشت برنج، پنبه، گندم، جو، دانه های روغنی، مرکبات و چای قرار دارد. برنج از محصولات مهم کشاورزی استان مازندران است. برنج از خانواده غلات بوده و خواستگاه اصلی آن آسیای موسمی می باشد که به وسیله اعراب به کشورهای خاورمیانه انتقال یافته است.
از دیگر محصولات مهم استان مازندران، دانه های روغنی است که شامل سویا(لوبیای روغنی)، آفتابگردان و کنجد می باشد. همچنین از ذرت و تخم پنبه نیز در روغن کشی بهره برداری می شود.کشت چای، باغداری، پرورش دام و طیور، ماهیگیری، نیز در بین مشاغل مختلف وجود دارد و چرخ اقتصاد و صنعت مازندران را می چرخاند.
معادن گوناگونی از قبیل زغال سنگ، فلورین،سرب، باریت، سنگ آهک و مرمریت، سنگ گچ، معدن پوکه، سیلیس نیز در استان مازندران وجود دارد.
صنایع نساجی- صنایع ماشینی- صنایع غذایی- صنایع ساختمانی نیز در مازندران فعالیت های خوبی را دارند که بعضی از آنها همچون صنایع نساجی مازندران،و در صنایع غذایی، کاله آمل و روغن غنچه صادرات جهانی دارند.
   

مطالعات باستان شناسی در غارهای کمربند و هوتو در بهشهر، زیست انسانی در مازندران را  به  حدود ۹۵۰۰ پیش از  میلاد می رساند. مازندران کنونی  بخشی از سرزمین  گسترده تری است که در متون تاریخ از آن با نام   ‹‹فراشوراگر›› و ‹‹پتیسخوارگر›› یاد کرده اند. محققان، مازندران و گیلان را به سبب همجواری و نیز به سبب اوضاع طبیعی و جغرافیایی مشابه، عموماً با هم نام می برند و همه مناطقی که در جنوب دریای مازندران و میان آذربایجان و خراسان قرار دارند را یک ناحیه می دانند. از این حدود در زمان هخامنشیان در کتیبه بیستون نام ‹‹ پتشواریش ››ضبط شده است. طبری ها و مردم تیره های ساکن این ناحیه همواره به عنوان بهترین تیر اندازان، کمان داران، فلاخن اندازان، شمشیرزنان و زوبین اندازان در جنگ های شاهان هخامنشی با دولت های دیگر معرفی می شوند. استرابن جغرافیا نویس یونانی این محدوده را به صورت ‹‹پرخواترس ›› نام می برد. طبری ها (وسایر تیره ها ) در جنگ داریوش سوم با اسکندر مقدونی در‹‹ گوگمل ›› حضور چشمگیری داشتند و مسئول نگاهبانی شاهنشاه و خاندان او بودند. همینطور اسکندر فاتح ایران نتوانست از طریق جنگ طبرستان را تسخیر کند. طبرستان به علت وضعیت خاص اقلیمی از ایام باستان جایگاه و پایگاه اقوام خانواده های حاکم مختلف بود. نخستین کسی که در نوشته های مورخان به عنوان حاکم شهرستان طبرستان از او یاد شده اتو فردات یا فرهاد پارتر است. طبرستان به علت نزدیکی با سرزمین و دولت پارت تا انقراض اشکانیان عملاً زیر استیلای دولت اشکانی قرار داشت.
واژه مازندران که از نظر جغرافیایی بخش بزرگی از طبرستان بوده است، در حوالی سده هفتم هـ . ق جانشین نام طبرستان شد. سلسله های مشهوری که سرزمین مازندران را در اختیار داشتند، آل قارن ۵۰ سال قبل از هجرت تا ۲۲۴ هـ .ق، شامل سلسله گاوباره، پادوسپانان، باونداسپهبدان، آل وشمگیر یا آل زیار، اسپهبدان باوند مهمترین آنها بوده اند. طاهریان، صفاریان، سامانیان، غزنویان، تیموریان، صفویان و سلسله قاجار نیز این منطقه را به عنوان ایالتی از ایران در اختیار داشتند. تاریخ نویسان، یکی از افتخارات مهم مازندران را پذیرش مذهب شیعه بدون قدرت شمشیر می دانند. سادات حسنی و حسینی از راه تبلیغ دین و مذاهب تشیع توانستند در بین طبقات مردم این سامان نفوذ و حاکمیت داشته باشند که مهمترین آنها حسن بن زید(داعی کبیر)، ناصر کبیر(ناصر الحق) و میر قوام الدین مرعشی(میربزرگ) در آمل و سادات مرتضایی افراد شاخص آنها می باشند. در قرن دوم هجری نیز نمایندگان خلفای اسلامی در این منطقه حکمروایی می کردند.