پیشینه تاریخی

استان‌ کردستان‌ بخشی‌ از سرزمینی‌ است‌ که‌ تحت‌ حکومت‌ مادها اداره‌ می‌شد. حدود تاریخی‌ سرزمین‌های‌ تابع‌ دولت‌ ماد از شمال‌ با اورارتو، از غرب‌ با آشور و از جنوب‌ غربی‌ و جنوب‌ با ایلام‌ و سومر (بابل و اکاد‌) محدود بود. گروهی‌ در منطقه‌ شرق‌ دریاچه ارومیه مستقر شدند و نام‌ سرزمین‌ «آمادای‌» بر آن‌ نهادند و گروهی‌ در غرب‌ آن‌ ساکن‌ شدند و آن‌ سرزمین‌ را پارسوا (پارسوما) نامیدند. گروه‌ نخستین‌، دولت‌ ماد را پدید آورد و گروه‌ دوم‌ پادشاهی‌ نیرومند هخامنشی‌ را ایجاد کرد. سرزمین‌ ماد به‌ کشورهای‌ متعدد تقسیم‌ شده‌ بود که‌ به‌ صورت‌ حکومت‌های‌ کوچک‌ خود مختار و مستقل‌ اداره‌ می‌شدند. «ماننا» یکی‌ از این‌ دولت‌های‌ مستقل‌ در جنوب‌ دریاچه‌ ارومیه‌ تا حوالی‌ سقز امروز بود. این‌ مردمان‌ پیش‌ از ورود آریایی‌های صحرانشین‌ هم‌، دارای‌ فرهنگی‌ عالی‌ و دولتی‌ متکامل‌ بودند. “زاموآ” سرزمینی‌ بود که‌ از کنار دریاچه‌ ارومیه‌ تا بخش‌های‌ علیای‌ رود «دیاله‌» امتداد داشت‌. این‌ سرزمین‌؛ میاندوآب‌، بانه‌ ، سلیمانه‌ و سنندج‌ تا زهاب‌ امروزی‌ را در بر می‌گرفت‌ و محل‌ سکونت‌ لولوبیان‌ بود .