وسعت آن ۱۸۷۰۵۲ کیلومتر مربع، سیستان ۱۵۱۹۷ کیلومترمربع و بلوچستان ۱۷۲۳۰۵ کیلومتر مربع است. این استان بیش از ۱۱% از وسعت کل کشور را در بر می‌گیرد و از شمال به استان خراسان، از غرب به استان کرمان و هرمزگان و از جنوب به دریای عمان، از مشرق با افغانستان و پاکستان محدود است.کوه‌های سیستان و بلوچستان جزء رشته‌ی کوه‌های مرکزی ایران است، بلندترین نقطه‌ی آن در کوه تفتان دارای ۴۰۴۲ متر ارتفاع و پست‌ترین منطقه آن در کناره‌های دریای عمان قرار گرفته و شامل ناهمواری‌های مشرق چاله لوت و ارتفاعات دیواره شرقی چاله جازموریان است.پهنای کوهستان از شمال به جنوب افزایش می‌یابد و در فاصله ایرانشهر، کوهک، شامل دو قسمت کوه‌های سیستان و کوه‌های بلوچستان به بیشترین حد می‌رسد.

آب و هوای استان از نوع آب و هوای بیابانی است. حداکثر دمای سالانه آن بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد است. زاهدان سردترین و ایرانشهر گرم‌ترین شهرهای استان است. نوسانات رطوبت، وجود بادهای موسمی همچون بادهای معروف به “صد و بیست روزه” و “باد هفتم” یا “گاوکش” و ریزش جوی و اختلاف دما در ۲۴ ساعت به استثنای نواحی معتدل سواحل دریای عمان، شرایط خاص اقلیمی، پوشش گیاهی، جانوری، مناظر بدیعی را به وجود آورده است.