زنجان
این شهرستان مساحت آن بالغ بر ۵۳۹۶ کیلومتر مربع است. شهرستان زنجان از شمال به استان‌های آذربایجان شرقی و اردبیل، از شرق به شهرستان‌های طارم و ابهر، از جنوب به شهرستان‌های ایجرود و خدابنده و از غرب به شهرستان ماه‌نشان محدود است. طبق نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۷۵ش، جمعیت شهرستان زنجان برابر ۳۸۶۰۵۷ نفر است و جمعیت آن ۸/۴۲ درصد از کل جمعیت استان را تشکیل می‌دهد. این شهرستان دارای دو بخش «مرکزی» و «زنجان رود»، یک شهر «زنجان» و ده دهستان است.
مراکز دیدنی: مسجد جامع (سید) زنجان، مسجد جمیله خانم، مسجد میرزایی، مسجد چهل‌ستون، مسجد ملا (ولیعصر)، مسجد آقا میر فتح‌الله، بازار تاریخی زنجان، سفره‌خانه سنتی حاج داداش (گرمابه قدیمی)، موزه رختشوی‌خانه، بنای ذوالفقاری، بنای توفیقی (موزه آثار شهدا)، بنای دارایی، سرای دخان، کاروانسرای سنگی (سفره‌خانه سنتی)، کاروانسرای نیک‌پی، کاروانسرای سرچم، غارگلجیک.
ابهر
این شهرستان به مرکزیت شهر ابهر در شرق استان قرار دارد و مساحت آن بالغ بر ۲۹۹۳ کیلومتر مربع است. بر اساس سرشماری سال ۱۳۷۵ ش، جمعیت این شهرستان برابر ۱۴۸۶۲۴ است. شهرستان ابهر دارای دو بخش «مرکزی» و «ابهر»، چهار شهر «ابهر»، «هیدج»، «صایین قلعه» و «سلطانیه» و هشت دهستان است. این شهرستان در دوران حکومت ایلخانیان و انتخاب سلطانیه به عنوان پایتخت، به لحاظ برخورداری از شبکه‌های ارتباطی اهمیت بسیار پیدا کرد.
مراکز دیدنی: گنبد تاریخی سلطانیه، آرامگاه مولانا حسن کاشی، مقبره شیخ براق بابا (چلبی اوغلی)، یادمان معماری صخره‌ای داش کسن (ویر)، بقعه پیر احمد زهر نوش ابهر، مسجد جامع قروه، امامزاده اسماعیل شناط، بقعه شاهزاده زیدالکبیر، بقعه امامزاده یحیی صایین قلعه، مدرسه علمیه هیدج.
ایجرود
این شهرستان با مساحتی بالغ بر ۱۸۲۹ کیلومتر مربع، در قسمت جنوب استان قرار دارد و مرکز آن شهر «زرین‌آباد» است. بر اساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵ ش، جمعیت این شهرستان برابر با ۴۱۴۵۶ نفر است. شهرستان ایجرود دارای دو بخش «مرکزی» و «حلب»، یک شهر«زرین‌آباد» و چهار دهستان است.
مراکز دیدنی: مسجد جامع قلابر، امامزاده عبدالله تله گود، روستای تاریخی خویین (حمام، میل و…)، پل قجور، چشمه آبگرم روستای آرکوین، رودخانه ایجرود و باغات اطراف.
خدابنده
این شهرستان با مساحتی بالغ بر ۵۱۵۱ کیلومتر مربع، در جنوب استان قرار دارد و مرکز آن شهر «قیدار» است. طبق سرشماری سال ۱۳۷۵ ش، جمعیت این شهرستان برابر با ۱۶۳۰۶۸ نفر است. شهرستان خدابنده دارای چهار بخش «افشار»، «بزینه رود»، «سبی سرود» و «مرکزی»، چهار شهر «گرماب»، «زرین‌آباد»، «لجاس» و «قیدار» و ده دهستان است.
مراکز دیدنی: بقعه قیدار نبی (ع)، مسجد جامع لجاس، غارکتله خور (گرماب).
خرم‌دره
این شهرستان در قسمت جنوبی استان قرار دارد و مرکز آن شهر «خرم‌دره» است. شهرستان خرم‌دره با مساحتی بالغ بر ۴۰۷ کیلومتر مربع ۵۱۶۸۱ نفر جمعیت دارد. این شهرستان دارای یک بخش «مرکزی»، یک شهر (خرم‌دره) و دو دهستان است.
مراکز دیدنی: حمام قدیمی یان یان خرم‌دره، باغات سرسبز و مناظر بسیار زیبای اطراف شهر.
طارم
این شهرستان با مساحتی بالغ بر ۲۲۳۵ کیلومتر مربع، در شمال استان زنجان قرار دارد و مرکز آن شهر «آب بر» است. بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۷۵ش، جمعیت این شهرستان برابر با ۴۳۴۶۰ نفر است. شهرستان طارم داری دو بخش «مرکزی» و «چورزق»، یک شهر «آب‌بر» و پنج دهستان است.
مراکز دیدنی:چهارطاقی تشدیر، چهارطاقی گیلانکشه، چهارطاقی الذین، غار خرمنه‌سر روستای شاه‌نشین، طبیعت بکر و مناظر بسیار زیبای طارم.
ماه‌نشان
این شهرستان در قسمت جنوب استان واقع و مرکز آن شهر «ماه‌نشان» است و بالغ بر ۴۱۸۰ کیلومتر مربع مساحت دارد. طبق نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۷۵ش، جمعیت این شهرستان برابر با ۶۷۳۸۸ نفر است. شهرستان ماه‌نشان دارای دو بخش «انگوران» و «مرکزی»، دو شهر «دندی» و «ماه‌نشان» و هفت دهستان است. این شهرستان به دلیل داشتن معادن سرب و روی از اهمیت ویژه‌ای در سطح استان برخوردار است.
مراکز دیدنی: قلعه بهستان، قلعه ارزه‌خوران، قلعه جوق، یاستی قلعه، تخت بلقیس، دریاچه پری، چشمه‌های آبگرم و معدنی.