شبه جزیرهٔ میانکاله شبه جزیرهای است در منتهی الیه جنوب شرقی دریای خزر، در دوازده کیلومتری شمال شهر بهشهر واقع در استان مازندران ایران. مساحت آن بیش از شصتوهشت هزار هکتار و ارتفاع آن بین ۱۵ تا ۲۸ متر کمتر از سطح دریای آزاد است.[۱]
این شبه جزیره، خلیج گرگان را از دریای خزر جدا میکند. زمینهای شبه جزیره بوتهزار بلند هستند و از قدیم مرتع گاوداران بودهاست.
در نوک خاوری این شبه جزیره روستای آشوراده قرار دارد که دارای تأسیسات شیلاتی است. آشوراده در فاصله کم و در روبروی بندر ترکمن (بندر شاه سابق) واقع شدهاست. این شبه جزیره از شمال به دریای خزر، از شرق به آشوراده، از جنوب به خلیج گرگان و از غرب به بندر جدید امیرآباد محصور است.
از روستاهای طول این شبه جزیره عبارتاند از: آشوراده، میانقلعه، قزل شمالی، قزلمهدی و قواسطل. نام میانکاله دگرگونشدهٔ نام میانقلعهاست.
تالاب میانکاله بخشی از این شبه جزیرهاست و در سوی باختر آشوراده قرار دارد. این تالاب اولین تالاب بینالمللی ثبت شده در فهرست تالابهای کنوانسیون رامسر است. در این تالاب که ۱۰۰ هزار هکتار مساحت دارد ۴۰ گونه پرنده زندگی میکنند.
زمینهای آن مجموعهای از شنزارهای ساحلی، اراضی باتلاقی، آبگیرها، مرداب جنگلی با پوشش درختچههای گز، جنگل انارستان، بوتههای تمشک و زمینهای پست و گرهافتاده هستند.
گونههای گیاهی و جانوری تالاب و شبه جزیره:
- گونههای گیاهی: انار ترش وحشی، تمشک، سازیل، ازگیل، داغداغان، سیاهتلو، سپیدار، علف شور، جگن و علف هفتبند)،
- گونههای جانوری: گرگ، شغال، روباه، جوجه تیغی، گربه جنگلی، گراز و فک دریای خزر، پرندگان (فلامینگو، دراج (بومی)، شاهین، بحری و زنگولهبال (مهاجر عبوری)، ماهیها (کپور، کفال، کلمه، ماهی سفید، سوف، ماش و کاراس)
- گونههای جانوری کمیاب و در خطر انقراض میانکاله عبارتاند از:قوی فریادکش، پلیکان پاخاکستری، فلامینگو، اردک سرسفید، عروسغاز، غاز پازرد، طاووسک، چنگر و مرگونس سفید. این جانوران در فهرست ممنوعیت تجارت جهانی پرندگان در معرض خطر قرار گرفتهاند.
میانکاله از مکانهای مناسب برای پرندهنگری است