شهرستان بندر گز :
اين شهرستان در 43 كيلومتري شهرستان گرگان واقع شده با جمعيتي حدود 48504 نفر و مساحتي معادل 239 كيلومتر مربع از شمال به درياي خزر و ميانكاله، از جنوب به روستاي گز غربي، از شرق به شهرستان كردكوي و از غرب به شهرستان بهشهر محدود است .
براساس آخرين تقسيمات كشوري شهرستان بندر گز شامل دو شهر بندرگز و نوكنده و دو بخش مركزي و نوكنده و چهار دهستان انزان غربي و شرقي، بنفشه تپه و ليوان و 25 روستا است. اين شهرستان به لحاظ وسعت، كوچكترين مساحت را در ميان شهرستان هاي استان دارا مي باشد. وجود خليج گرگان، شبه جزيره ميانكاله و اسكه توريستي در شمال اين شهرستان به عنوان يكي از مهمترين ذخيره گاههاي زيست كره و پناه گاه حيات وحش و همچنين وجود جنگل هاي انبوه درختان پهن برگ در ضلع جنوبي، شهرستان بندر گز را از قطب هاي مهم گردشگري در غرب استان تبديل نموده است.
برطبق مدارك و اسناد تاريخي قدمت وشكل گيري اوليه اين شهرستان به حدود پانصد سال پيش باز مي گردد كه در آن زمان شهرستان بندر گز به « قصبه كناره » معروف بوده است. براساس نوشته هاي عارف ديهيم، شاه اسماعيل صفوي در زمان لشكركشي به نواحي شرقي درياي خزر در قصبه كناره اطراق نموده است.
درباره وجه تسميه اين شهر عقيده بر اين است از هنگامي كه جماعتي از «گز »هاي شهر در گز در خراسان به اين ناحيه مهاجرت نمودند اين شهرستان بنام « گز » معروف شده است.
بندرگز از دوران قاجار با ايجاد يك تجارتخانه، قطب مهم اقتصادي- تجاري منطقه استرآباد محسوب مي شد. مدتي بعد در اوايل حكومت ناصرالدين شاه با احداث يك اسكله چوبي و عامل شعبه بانك استقراضي روسي، بندرگز از يك سو به گرگان، دامغان، شاهرود، مازندران و تهران و از سوي ديگر با بادكوبه ( باكو ) هشترخان ( آستاراخان ) روسيه ارتباط برقرار ميكرد. دراين شهر، ارامنه عمده ساكنين را تشكيل مي دادند. دريك گزارش تاريخي به سال 1327 ه.ق ( 1287 ه.ش ) درباره بندرگز چنين آمده است :
« … كه از دهات انزان است. بندري معروف كه تجار ارامنه در آنجا مغازه هاي فراوان دارند. همه قسم خرازي، پارچه هاي روسي، بلور، شكر و انواع ديگر مايجات را دارند و با تجار گرگان فعلي باپنبه، پوست، كنجد، برنج، پشم داد وستد مي كنند. اغلب تركمانان يموت هم درآنجا خريد وفروش دارند.
روس ها براي تسهيل در امر تجارت دريك كيلومتري ساحل بندرگز انبار و فانوس دريايي ( برج ) بلندي بنا نمودند. مهمترين فعاليت هاي اقتصادي مردم اين شهرستان در دو بخش كشاورزي و صيادي است. گويش رايج مردم به تبري است.
شهرستان بندر گز با دارا بودن آب وهواي معتدل خزري، نزديكي به درياي خزر و واقع شدن در كنار شاهراه تهران – مشهد و همچنين وجود آثار و ابنيه تاريخي و فرهنگي ارزشمند و جاذبه هاي طبيعي متنوع وزيبا از مراكز عمده گردشگري در استان گلستان محسوب مي شود .
مراكز ديدني :
جاذبه هاي تاريخي و فرهنگي :
جر كلباد، آثارآتشكده قديمي در شرق روستاي كهنه كلباد، مارقلعه، قلعه سر تپه، تپه هاي تاريخي كافر تپه كهنه كلباد، تپه گل افرا، ورگدين تپه، سنان تپه، امامزاده حبيب الله، امامزاده سفيد چال، امامزاده عليرضا سر طاق، ساختمان دادگستري، كافر قلعه، قلعه سر محله، كهنه قلعه، قلعه نوده تپه، عروس قلعه، امامزاده ابراهيم، راه آهن بندرگز، گمرك بندر گز
جاذبه هاي طبيعي :
خليج گرگان ( در ضلع شمالي شهرستان )، شبه جزيره ميانكاله، اسكله توريستي بندرگز، چشمه قلقلي توسكا چشمه، جنگل باغو، سيكاپل، فانوس دريايي، گمرك بندرگز