صنايع دستي گلستان

عواملي نظير تنوع اقليمي، وجود منابع طبيعي متعدد ( مانند جنگلها، رودها، دشت، صحرا و … )، نوع فعاليت اقتصادي مبتني بر كشاورزي و دامداري، وجود اقوام گوناگون بومي و مهاجر ( فارس، ترك، تركمن، قزاق، بلوچ، سيستاني، خراساني، شاهرودي، قزلباش، كرد ) و وجود هنرمندان و صنعتگران مستعد و با ذوق و سليقه اين استان سبب حفظ، احياء و توليد انواع هنرهاي سنتي در مناطق مختلف استان گلستان گرديده است. مهمترين آنها عبارتند از :

قاليبافي :

از قالي هاي معروف اين استان قالي تركمن مي باشد. تركمن ها در شكوفايي هنري اين خطه با الهام از محيط زندگي خود، آفرينش هاي مادي فراواني همچون قالي را به نسل امروزين انتقال داده اند. تركمن ها به قالي، ‹‹ هالي ›› مي گويند.
ماده اصلي فرش تركمن پشم است. زنان تركمن پشم را معمولا با رنگ هاي گياهي كه ثابت و زيبا بوده اند رنگ مي كردند. اما امروزه بسياري از آنها از رنگ هاي شيميايي استفاده مي كنند. تركمن ها در رنگ آميزي پشم بيشتر از رنگ هاي قرمز، سبز و زرد استفاده مي كنند. زمينه اصلي قالي رنگ قرمز است.قالي تركمن دست بافتي است پرزدار كه از طريق درگيري پرز و گره زدن بر تار و پود گذاري تهيه مي شود. آنها از گره متقارن استفاده مي كنند كه زمينه ي آن، مركب از تارهاي عمودي و پودهاي افقي است كه بعد از هر رج بافت، زده مي شود.

نمازليق/سجاده :

قاليچه كوچكي است كه براي بجاي آوردن نماز هاي 5 گانه در روز، بكار مي رود. ابعاد آن معمولا 120×80 يا 130 ×90 سانتيمتر است. سجاده با نقوش انتزاعي مثل درخت توت، جاي پاي شتر ( ماري گل ) و كعبه ي مسلمين بافته مي شود.

قارچين/پشتي :

تركمن ها پشتي را ‹‹ قارچين ››  (qarchin  ) مي گويند و آن فرشينه اي است كه به نقوش مختلف مثل ‹‹ گلين بارماق، آق سو، قولپاقلي ››  بافته مي شود.

پلاس بافی :

قالي بدون پرز و از نوع فرشينه هاي گره دار است كه ‹‹ مخمل ›› و ‹‹ ماهوتي ›› نيز ناميده مي شود و در مناطق مختلف استان بويژه در حوزه شهرستان مينودشت، راميان، كلاله و شهرها و روستاهاي تركمن نشين بافته مي شود.

گليم بافی :

نوعي فرش بدون پرز است كه در ابعاد مختلف و مطابق سليقه بافنده، بافته مي شود و عمدتا براي پوشاندن اسب، زين اسب و خورجين به كار مي رود . اندازه بزرگتر آن جهت پوشاندن كف اتاق يا « اوي» (oy)  استفاده مي شود. نقش گليم معمولا با طرح هاي هندسي و خطوط مستقيم و شكسته، شكل مي گيرد.

نمد مالی :

نمد عمدتا براي پوشش كف خانه بكار مي رود . نمد در ميان تركمن ها انواع مختلفي بر اساس نوع كاربرد آن دارد .

ابريشم بافي  :
از حدود يك قرن پيش هنر و صنعت ابريشم بافي در مناطق شرق استان گلستان و متناسب با ويژگي هاي اقليمي بويژه در شهرستان هاي راميان، مينودشت و كلاله به فعاليت خود ادامه مي دهد. تهيه و توليد پارچه هاي ابريشمي مستلزم طي مراحل مختلف از جمله نوغانداري ـ نگهداري از تخم ابريشم جهت توليد پيله مي باشد.

جاجیم بافی  :
جاجیم دستبافی ضخیم و بدون پرز از جنس ابریشم، پنبه ای و دارای چله کشی بلند بوده و بصورت راه راه با
خطوط افقی در رنگ های متنوع و زیبا جهت مصارفی چون زیر انداز، پادری، لیف و پشتی استفاده می شود . مواد اولیه جاجیم بافی از پشم و پنبه بوده و ابزار مورد نیاز برای آن چرخ ، شانه ، ماسوره ، ماکو و گورد می باشد .

سوزن دوزي  :
سوزن دوزي در استان گلستان عمدتا در ميان دو قوم تركمن و بلوچ مشاهده مي شود. سوزن دوزي در ميان اكثريت خانوادهاي ساكن در مناطق تركمن نشين از سابقه اي نسبتا طولاني برخوردار است آنها سوزن دوزي را با استفاده از رنگ هاي متنوع و شاد بر روي يقه، سر استين و حاشيه هاي جلوي پيراهن و روي سينه پيراهن هاي سنتي كه به ‹‹ دون ››  ( don  ) معروف است، انجام مي دهند.