| موسيقي آذربايجان وجه تمايز مهمي با ساير موسيقي‌ها دارد و آن جنبه بديهه‌نوازي و بديهه‌خواني آن است. اين امر به هنرمند اجازه مي‌دهد نيروي خلاقيت و قوه خيال خويش را به كار اندازد و ضمن اجراي آهنگ در چهارچوب اسلوب، مايه موسيقي را تغيير دهد. | |
| عاشيق‌ها عاشيق‌هاي آذربايجان مالك گنجينه عظيم هنر و ادبيات تاريخي مردمان اين سرزمين هستند و سرودهاي استادانه و داهيانه خود را با ايده‌هاي بشردوستانه و حفظ سنن و هنر عاشيقي در ميان مردم رواج مي‌دهند. در گذشته به اين هنرمندان «اوزان»، «وارساق» و «يانشاق» مي‌گفتند و هنرمندان برجسته اين رشته را «دده» مي‌ناميدند |
|
| ترانه ملي و مقامي در اين موسيقي هنرمند به وصف سرزمين مادري و دلاوران و قهرمانان آن مي‌پردازد. |
|
 |
موسيقي عزا و مذهبي اين موسيقي در مراسم عزاداري و تدفين متوفي اجرا مي‌شود. اشعاري كه در اين مراسم خوانده مي‌شود «آغي» نام دارد. |
| موسيقي كار و تلاش روزانه اين موسيقي بيشتر به هنگام كاشت و برداشت محصول و توسط كشاورزان اجرا مي‌شود. |
|
 |
موسيقي عروسي و پايكوبي مراسم عروسي همواره با خواندن سرودها و تصنيف‌های مختلف همراه است. اين تصنيف‌هاي زيبا و تغزلي و حتي طنزآلود، در واقع زينت بخش مجالس عروسي هستند و به همراه موسيقي و رقص اجرا مي‌شوند. هر يك از مراحل مراسم عروسي از جمله خواستگاري، نامزدي، حنابندان و … براي خود سرودها و آوازهاي خاصي دارد. |
| علاوه بر اين استان آذربايجان‌غربي به دليل تنوع و تركيب قومي خود داراي انواع موسيقي بومي نيز است. كردها و ساير اقوام ساكن در اين منطقه هر يك با توجه به خصوصيات قومي و رفتارهاي فرهنگي خود، داراي موسيقي خاص خود هستند. | |
| کوسا گلین آذری های استان آذربایجان غربی از آخر فصل زمستان تا شروع عید نوروز مراسمی دارند که به کوسا گلین شهرت دارد و معتقدند که این مراسم از زمان حضرت ابراهیم (ع) برجای مانده است. |
|
| جشن انگور این جشن در اواخر شهریور برگزار می شود و اهالی روستا در این جشن مرغوب ترین انگورها را انتخاب می کنند. |
|
| جشن خدیر نبی زمان برگذاری این جشن بین دو چله زمستان و پیام آن امید به آینده است، کسانی که آرزویی دارند دور یک دیگر جمع می شوند و انواع میوه و خوشکبار می خورند و شادی می کنند. |
|
| مراسم باران خواهی این مراسم که به چمچه گلین معروف است هنگام خوشکسالی اجرا می شود. |
|
| ذري‌ها پوشاك مردان كؤينك: پيراهني نخي، بدون يقه، آستين‌دار و به رنگ سفيد است. جليقا: جليقه‌اي به رنگ تيره كه روي پيراهن مي‌پوشيدند و معمولاً ساعتي بر روي آن مي‌بستند. شلوار: معمولاً از جنس كتان و يا پارچه‌هاي نخي و به رنگ‌هاي تيره دوخته مي‌شد. ايپ جوراب: جورابي از جنس پشم گوسفند و به رنگ‌هاي طبيعي است. چاروق و چارق: كفشي كه از پوست گاو و يا گاو ميش تهيه مي‌شد و كشاورزان بيشتر آن‌را مي‌پوشيدند. بوز ملي درن: كت بلندي شبيه به كت‌هاي دوره قاجار بود و نيم‌تنه بلند آن با چند دكمه بسته مي‌شد، ولي نيم‌تنه پايين آن گشاد و جلوباز بود و در پشت چين داشت. ال جه: دستكشي از جنس پشم گوسفند است و آن را به صورت پنج انگشتي (بش بارماخ) و در مواردي چهار انگشتي (دورت بارماخ) مي‌بافند. بويون‌شاله: شال‌گردني از پشم گوسفند و براي روزهاي سرد زمستان است. بويوك: كلاهي از جنس پشم حلاجي شده و كرك است. دولاخ: پابندي كه ساق‌ها را مي‌پوشاند و از جنس پشم است و براي تزيين از پشم‌هاي رنگي نيز در آن استفاده مي‌شود. |
| پوشاك زنان چرقد: معمولا از جنس پارچه‌هاي نخي گلدار بود و به صورت چهارگوش دوخته مي‌شد و آن را به صورت سه گوش روي سر انداخته و زير گردن به هم مي‌بستند. بانوان مسن چرقد را به همراه دستمال ديگري استفاده مي‌كردند. آن‌ها چرقد را مي‌بستند و دستمالي را كه به آن «كل اياغي» مي‌گويند را نيز با يك يا دو گره روي پيشاني خود مي‌بستند. كوئينك: پيراهني بلند و گشاد است كه تا پشت پاها را مي‌پوشاند و جنس آن از نخ و يا ژورژت است. اين پيراهن بدون يقه، با سه دكمه و آستين بلند دوخته مي‌شود. عرقچين: كلاهي كاسه‌اي با نقش و نگارهاي سوزن‌دوزي شده است. قسمت جلوي آن را سكه‌دوزي مي‌كردند و در مراسم عروسي به سر مي‌گذاشتند. آرخاليق: تن پوشي شبيه كت‌هاي مردانه امروزي بود. يقه كوتاهي داشت و از جنس پارچه مخمل تهيه مي‌شد. تومان: شلواري از جنس چيت است. معمولاً دمپاي آن را با انداختن كش در ليفة آن به مچ پاها محكم مي‌كردند و دور كمر نيز با كش محكم مي‌شد. همچنين به نوعي دامن بلند چين‌دار كه تا روي پا مي‌رسيد، نيز تومان مي‌گفتند. شيليته: دامني كوتاه و پرچين است و روي تومان مي‌پوشيدند. ساپ: يك نوع جوراب كه جنس آن از جوراب مردان آذربايجان لطيف تر است. گالش: پاپوشي از جنس لاستيك سياه و كف داخل آن قرمز رنگ است. اين پاپوش بين زنان و مردان مشترك نيز هست. از ديگر پوشاكي كه در سطح استان مرسوم است پوشاك كردي است: |
| كردها پوشاك مردان كه‌واو پانتول: اين لباس نقش كت و شلوار را دارد، اما دوخت آن بسيار متنوع و متفاوت است. پشتيند: يك نوع شال است و آن را به كمر مي‌بندند. پيچ شالي: نوعي شال است و آن را دور سر مي‌بندند. كه راس: پيراهني بدون يقه است و در منطقه مكري به آن «سوراني» مي‌گويند. كلاو: كلاهي استوانه‌اي شكل است. پوشاك زنان |
| غذاهای محلی استان آذربایجان غربی انواع آش چون: آش دوغ، آش رشته، آش انار، اباج آش، آش بلغور، آبگوشت های محلی، يوتی آش، سوپ عروس، سوپ سبزی و انواع غذاهای دیگر چون: كوفته تركی، كوفته كارن، انواع دلمه ها، ساج اچی، كباب تركی، املت اسفناج، خورشت مسما با مرغ، خورشت گوجه فرنگی، کنگر خورشه، خورش آق ماشه، گزلمه، خوراک هويج، گايلی، قيمه پلو، حلوای گردو و انواع دسرها، ترشی ها، مرباها، نان ها (اژده،تنور چره، یخا چره، ناوا چره، جزلا چره)، سالادها و… را تشکیل می دهد. در سفره استان آذربایجان غربی غذاهای رنگینی از سلیقه ها و قوم های مختلف آذری، کرد، عشایر، ارمنی و… برای مهمانان تدارک دیده شده است و این قسمت یکی از پرطرفدارترین جاذبه های اجتماعی استان آذربایجان غربی به شمار می آید. |